ΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ
«ΟΥΤΕ ΑΓΙΟΙ ΟΥΤΕ ΑΓΓΕΛΟΙ» του Ιβάν Κλίμα, Μετάφραση: Βικτώρια Τράπαλη, Εκδ. «Κέδρος», σελ. 307
«Κάποτε που είχα κατάθλιψη ρώτησα τον άντρα μου ποιο είναι το νόημα της ανθρώπινης ζωής… Σε θεμελιακό επίπεδο, δεν έχουμε πραγματικά ζωή, καθώς η διάρκεια της ύπαρξής μας είναι τόσο απειροελάχιστη συγκρινόμενη με τον κοσμικό χρόνο που δεν αφήνει ίχνη. Κι ό,τι δεν καταγράφεται, ουσιαστικά δεν υπάρχει… Ζούμε σαν να μην υπάρχουμε. Αν ο Θεός δημιούργησε το σύμπαν, δε γνωρίζει τίποτα για μας, εμείς μονάχα νομίζουμε ότι ξέρουμε γι’ αυτόν. Είμαστε πολύ μικροί για να είμαστε υπολογίσιμοι…»
Αλλά παρ’ ότι δεν είμαστε υπολογίσιμοι στους «βλεφαρισμούς του Θεού», είμαστε απολύτως όσον αφορά την ιστορία, εφόσον η Ιστορία με κεφαλαίο είτε το ξέρουμε είτε το αγνοούμε ή θέλουμε να το αγνοούμε, πάντοτε καθόριζε και παράσερνε τις μικρές μας προσωπικές ιστορίες και κανένα καθεστώς δεν πέφτει χωρίς, τελικά, παράπλευρες απώλειες.
Κι ο τσέχος Ιβάν Κλίμα αυτό το γνωρίζει καλά.
σελ. 75
Στις σελίδες του μυθιστορήματος και μέσα από τις ζωές της Κριστίνα, της Γιάνα και του Γιαν, περνούν σχεδόν τα πάντα: η ιστορία της Τσεχοσλοβακίας, το μαρτυρικό εβραικό παρελθόν, η σύγχρονη πλήξη, κατάθλιψη και ανία, η ανθρώπινη μοναξιά και το αμετάκλητο του θανάτου, η Αγάπη, η Συγχώρεση, η Εξιλέωση, το μέγιστο αίνιγμα του νοήματος και του Θεού. Το θαύμα της ζωής, τελικά, για όσο και όπως. Και η ταπείνωση, η ύψιστη χριστιανική αρετή: «Καταλαβαίνω ξαφνικά ότι κανείς τους δεν ήταν ευτυχισμένος: δεν ήξεραν να ζουν μ’ αυτά που είχαν, ζητούσαν κάτι άλλο απ’ αυτό που τους πρόσφερε η ζωή. Τους έλειπε η ταπεινοφροσύνη. Το ίδιο κι εμένα: κι έτσι δεν ήμουν ικανή να συμφιλιωθώ μαζί τους, ούτε με τη ζωή μου. Πρέπει να αποδεχόμαστε τους ανθρώπους, ακόμα κι αν δεν αποδεχόμαστε τις πράξεις τους». Η μέγιστη παραδοχή της Κριστίνα. Εξάλλου, όπως είπε κι η Γιάνα, στο ερειπωμένο εκκλησάκι το δίχως αγιογραφίες μοναχά με τα δυο μπλε βάζα: «Ούτε άγιοι, ούτε άγγελοι. Μονάχα δυο βάζα και τίποτε άλλο».
σελ. 77-78
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου